Wystawa Dirlov - Rügenwalde - Darłowo. Miasto nad bałtykiem. Wystawa Dirlov - Rügenwalde - Darłowo. Miasto nad bałtykiem.

Rzemiosła miejskie

Rzemiosło w Darłowie zaczęło funkjonować wraz z nadaniem praw miejskich. W dokumencie lokacyjnym założyciele dość wyraźnie sprecyzowali prawa i obowiązki zasadźców. Otrzymali oni od Święców odpowiednią ilość ziemi uprawnej, nieuprawnej, łąki i pastwiska. Znaczne przywileje otrzymali w porcie i na rzece. Dostali też przywilej budowy nowego młyna na Wieprzy. Przyznano im również prawo stanowiące o możliwości sprowadzenia do miasta rzemieślników.

Wkrótce doszło do znacznego rozwoju Darłowa, do którego przyczynili się zwłaszcza osiedleni rzemieślnicy. Zaczęły powstawać organizacje cechowe, skupiające mistrzów, czeladników i uczniów. Kroniki odnotowały, że na przełomie XVII/XVIII wieku w cechach zrzeszonych było ponad 100 mistrzów cechowych, a przy k. XVIII stulecia ich liczba się podwoiła. Najbardziej prężnie rozwijała się branża rolno-spożywcza, szczególnie młynarstwo. Wkrótce jego znaczenie było tak olbrzymie, że koło młyńskie, symbol młynarstwa, zostało uwidocznione na pieczęci miejskiej i herbie miejskim. W połowie XIX wieku darłowski młyn stał się potęgą nie tylko w skali miasta. Posiadał zdolności przetwórcze do 60 ton ziarna na dobę. 

Duże znaczenie miało też piwowarstwo, bo miasto należało do najważniejszych ośrodków produkcji piwa na wschód od Odry.

Kolejną, dobrze funkcjonującą dziedziną miejskiej gospodarki był przemysł spożywczy. Darłowo stanowiło ważny ośrodek produkcji wysokiej klasy produktów mięsnych, eksportowanych do Niemiec, a także produktów, które można było nabyć w większości sklepów spożywczych prowincji pomorskiej. Pieczone i nadziewane gęsi oraz peklowane i wędzone gęsie piersi cieszyły się ogromnym wzięciem i były ozdobą królewskich i książęcych stołów niemal w całej Europie, a wysokogatunkowy tłuszcz gęsi, szczególnie ceniony był przez konsumentów w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W tym miejscu pragniemy przypomnieć, ze tradycja drobiarstwa darłowskiego sięga okresu średniowiecza (o ogromnym znaczeniu hodowli gęsi przypomina plakieta umieszczona na fontannie – pomniku Hempten-macherów, zwanym popularnie fontanną rybaka).

Darłowskie zakłady mięsne, a ściślej Rügenwalder Wurstwaren AG (RŰWAG) wyspecjalizowało się w produkcji mięs różnego gatunku i wszelkiego rodzaju kiełbas, przez co znalazło się w czołówce eksporterów prowincji pomorskiej poza granice Niemiec. Specjały produkowane według przedwojennych darłowskich receptur są do dziś dostępne w handlu niemieckim.

Połowa XIX wieku była okresem, w którym pojawiła się mieście liczna rzesza wydawców, zajmujących się składem i drukiem książek, prasy, broszur i różnego rodzaju druków na potrzeby lokalnych instytucji. Wydawali też miejscowe gazety. Pierwszym tytułem prasowym wydanym  w powiecie sławieńskim był tygodnik „Schlawer Kreisblatt” z datą 5 kwietnia 1843 roku, zaś pierwszym dziennikiem, który zaczął ukazywać się w Darłowie nakładem  miejscowego wydawcy Alberta Mewesa w 1878 roku był „Neue Hinterpommersche Zeitung”, później z podtytułem „Rügenwalder Zeitung”. W latach 20. XX wieku pojawiły się kolejne czasopisma poświęcone wielorakiej tematyce związanej z historią ziemi sławieńskiej. Były to m. in. „Aus der Heimat” czy „Das Rügenwalder Amt”, w których autorem licznych artykułów był Karl Rosenow. 

Pod koniec XIX wieku wśród wielu wydawnictw zaczęły się ukazywać -  co jest szczególnie cenne dla obrazu niniejszej ekspozycji - pocztówki z widokami Darłowa i Darłówka. Z klasycznych technik graficznych oprócz litografii, do druku pocztówek stosowano techniki metalowe oraz  fotografię, która z czasem stała się na pocztówce  jedyną. Moda na pocztówki rozpowszechniła się bardzo szybko i w niewiele lat później każde miasto posiadało już kartki, na których znajdowały się istotne dla niego obiekty, także o znaczeniu historycznym. Moda na pocztówkę trwa do dziś. W Darłowie bodaj największym kolekcjonerem miejscowej pocztówki  jest Jerzy Buziałkowski, który w swoich zasobach posiada ich około tysiąca. To właśnie dzięki uprzejmości kolekcjonera i zbiorów własnych muzeum prezentacja kartek pocztowych jest tak imponująca.                                                                                                                     

W tej części ekspozycji, w formie wydruków, prezentowana jest reklama darłowskich firm, wykonana na podstawie miejscowej prasy i wydawnictw zwartych: m.in. Rűgenwalde an der Ostsee, 1929, Heimat Kalender fűr den Kreis Schlawe 1931, Rűgenwalde fűhrer durch Stadt und Amt, 1928. Eksponowane są nadto lady cechowe poch. z XVIII

i XIX w. (cechów: stolarzy, bednarzy, krawców, murarzy), plomby towarowe, cynowe wyroby konwisarskie (wilkomy, puchary, kufle) poch. z XVIII wieku, cegły wytwarzane w Darłowie do 1945 roku przez miejscowych producentów, m.in. H. Falkenhagena, wieszaki ubraniowe darłowskich firm tekstylnych i odzieżowych (Zeeck, Dallmann, Debberke), butelki firmowe O. Laasch, A. Seidel, W. Schalinsky oraz „Młyn w Darłowie”, litografia poch. z pocz. XX wieku, kiedy firmą zarządzał E. Gerth. Omawianą część wystawy dopełnia rekonstrukcja warsztatu i ubioru rzemieślnika (szewca) prezentowanego na manekinie.

 

Reklama darłowskiej fabryki kiełbas Mertensa w: Rügenwalde an der Ostsee, 1929.

Reklama darłowskiej fabryki kiełbas Mertensa w: Rügenwalde an der Ostsee, 1929.

Lady cechu krawców i kołodziejów. Drewno, żelazo. Darłowo 1708, 1855. Ze zbiorów własnych muzeum Lady cechu krawców i kołodziejów. Drewno, żelazo. Darłowo 1708, 1855. Ze zbiorów własnych muzeum Lady cechu krawców i kołodziejów. Drewno, żelazo. Darłowo 1708, 1855. Ze zbiorów własnych muzeum

Lady cechu krawców i kołodziejów. Drewno, żelazo. Darłowo 1708, 1855. Ze zbiorów własnych muzeum

Ołowiane plomby. Darłowo, XIX – XX w.

Ołowiane plomby. Darłowo, XIX – XX w.

Butelki do piwa i wody mineralnej, miejscowych firm O. Laasch, A. Seidel, W. Schalinsky, szkło barwione, okres międzywojenny.

Butelki do piwa i wody mineralnej, miejscowych firm O. Laasch, A. Seidel,
W. Schalinsky, szkło barwione, okres międzywojenny.

Muzeum Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie

Logotypy

Zamek na Facebook'u

Zamek na Twitterze